Oś Berlin-Tokio-Rzym

Jednym z ważniejszych elementów budowania międzynarodowej pozycji Włoch było nawiązanie ścisłych stosunków z nazistowskimi Niemcami. Zbliżenie było możliwe dzięki więzom, jakie łączyły ideologiczne podstawy doktryn politycznych obu państw oraz wspólnocie interesów polityczno-militarnych. Imperializm niemiecki i włoski był ukierunkowany na inne obszary, co nie rodziło konfliktu interesów. W konsekwencji w latach trzydziestych oba państwa zawiązały ścisły sojusz, do którego włączona została Japonia. W przypadku azjatyckiego cesarstwa porozumienie było obliczone na współpracę wymierzoną w Związek Radziecki.

Sojusznicy i przyjaciele

25 października 1936 roku przedstawiciele Włoch i III Rzeszy podpisali pierwszy układ polityczno-wojskowy (,,Traktat o przyjaźni”), który sankcjonował włoskie podboje w Afryce Wschodniej oraz rozgraniczał strefy wpływów między obydwoma państwami w Europie. Dodatkowo sygnatariusze paktu deklarowali współpracę we wspieraniu polityki hiszpańskich faszystów oraz prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej. Obie strony zagwarantowały sobie uznanie zdobyczy, a dla Niemców pakt był również ważnym krokiem do odbudowy militaryzmu. Pakt z 1936 roku został rozszerzony o porozumienie z 22 maja 1939 roku (,,pakt stalowy”), w którym przypieczętowano przymierze oraz zagwarantowano współpracę w agresywnej polityce względem innych państw.

W listopadzie 1936 roku przedstawiciele rządów Niemiec i Japonii podpisali w Berlinie pakt antykominternowski obligujący oba państwa do współdziałania w zwalczaniu komunizmu. Dokładnie rok później do paktu dołączyły Włochy, a w okresie wojennym dokument sygnowali przedstawiciele państw okupowanych lub satelickich III Rzeszy. Powstałe w ten sposób przymierze Berlina, Rzymu i Tokio symbolicznie nazywano osią, a sojuszników Państwami Osi. Uzupełnieniem i sfinalizowaniem porozumienia był pakt trzech sygnowany 27 września 1940 roku przez ministrów spraw zagranicznych zainteresowanych państw. Na mocy porozumienia Niemcy, Włochy i Japonia zagwarantowały sobie współpracę o charakterze politycznym, militarnym i ekonomicznym. Najpełniejszym wyrazem realizacji założeń paktu była kooperacja włosko-niemiecka w ramach szeregu kampanii militarnych w Europie i Afryce Północnej.

Zdjęcie tytułowe: Mussolini i Hitler w Monachium (Wikimedia/NARA, domena publiczna).