Achille Starace

Achille Starace (1889-1945) – włoski polityk, ważny członek ruchu faszystowskiego, bliski współpracownik Benito Mussoliniego.

Urodził się 18 sierpnia 1889 roku w Sannicola na terenie Włoch. Pochodził z zamożnej rodziny, wyróżniając się na tle rówieśników nie tylko pochodzeniem, ale i charyzmą i zdolnościami. Nie zdecydował się na studia – w 1909 roku wstąpił do włoskiej armii, gdzie szybko awansował, służąc m.in. w elitarnej jednostce strzelców Bersaglieri. W czasie I wojny światowej walczył na froncie, został wielokrotnie odznaczony za odwagę i męstwo. Patriotyzm szedł u niego w parze z coraz silniejszym nacjonalizmem. Jeszcze w trakcie wojny zaczął się interesować działalnością radykalizującego się ruchu faszystowskiego. Ostatecznie, na fali niezadowolenia z rozstrzygnięć powojennych, słabych rządów państwowych i kiepskiej kondycji włoskiej gospodarki, wstąpił do partii faszystowskiej w 1920 roku w Trento. Tam szybko dał się poznać jako świetny organizator, zyskując pozycję nieformalnego lidera ugrupowania w regionie. Faszystowskie bojówki uczestniczyły w licznych rozruchach i manifestacjach. Starace wiódł prym wśród dowódców Czarnych Koszul, a jego charyzma zwróciła uwagę samego Benito Mussoliniego, kreowanego na twórcę doktryny i przywódcę ruchu. W październiku 1922 roku Starace uczestniczył w Marszu na Rzym, który ostatecznie wyniósł faszystów i Mussoliniego do władzy.

Udany zamach stanu był początkiem głębokich reform Włoch na licznych płaszczyznach. Starace uczetniczył w przemianach jako wicesekretarz partii, dowódca bojówek w Trento, a od 1924 roku członek Izby Deputowanych we włoskim parlamencie. W kolejnych latach pozycja Starace uległa stopniowemu wzmocnieniu, czego efektem była nominacja na stanowiska sekretarza partii w Mediolanie i wreszcie sekretarza partii na kraj w 1931 roku. Lata trzydzieste były czasem rozbudowy struktur partyjnych, głębokich przemian społecznych we Włoszech i wiązały się ze stworzeniem ogólnonarodowego ruchu odnowy, którego centralną część stanowił Benito Mussolini. Starace był jednym z twórców kultu jednostki tzw. duce (z włos. przywódca), odpowiadał także za organizację partii, w tym wieców i marszów wzmacniających jej wewnętrzną siłę. W latach 1935-36 Starace dowodził częścią oddziałów biorących udział we włoskiej kampanii militarnej przeciwko Etiopii. Na froncie dał się poznać jako zdolny dowódca i niezły organizator. Tymczasem we Włoszech jego pozycja uległa osłabieniu. Wewnątrzpartyjna opozycja doprowadziła do obalenia prminentnego działacza. W październiku 1939 roku stracił stanowisko sekretarza partii i przez kilkanaście miesięcy był szefem sztabu Czarnych Koszul. Ostatecznie w maju 1941 roku został odsunięty od stanowisk kierowniczych, mimo iż w tym czasie brał udział w kampanii przeciwko Grecji, ponownie odznaczając się męstwem na polu bitwy.

Nie udało się mu odzyskać wpływów w partii. Po obaleniu Mussoliniego został na krótko aresztowany przez nowy rząd sformowany przez Pietro Badoglio. Po wyjściu na wolność dołączył do włoskiej Republiki Socjalnej zbudowanej w połnocnej części kraju przez przywróconego do władzy duce, ale nie uzyskał konkretnego przydziału. Ostatecznie został uwięziony przez faszystów i osadzony w obozie w Veronie. W 1945 roku przebywał w Mediolanie, gdzie został rozpoznany i pochwycony przez antyfaszystowskie bojówki. W pokazowym procesie Starace został skazany na śmierć przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano 29 kwietnia 1945 roku, a ciało Starace zawisło na mediolańskim Placu Loreto obok zwłok Mussoliniego i jego kochanki. Był to niewątpliwie dość pechowy przypadek, bowiem od 1941 roku, szykanowany przez byłych kolegów, nie sprawował już żadnych ważnych funkcji. Mimo tego był powszechnie kojarzony z budowaniem ustroju faszystowskiego. Starace postrzegano jako wiernego żołnierza Mussoliniego, który odznaczał się wręcz fanatycznym posłuszeństwem i oddaniem duce.